Sağlıklı Beslenme
Yüksek Kolesterol Hastaları İçin Öneriler
21 Ağustos 2023
Kolesterol, vücut için gereklidir ancak fazla miktarda birikmesi bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Kolesterol, hücre zararlarının, hormon üretiminin ve sindirimine yardımcı olmanın yanı sıra D vitamini sentezi için gerekli olan bir tür yağdır.
Normal düzeylerde, kolesterol, ihtiyacımız olan bir maddedir. Çünkü, hücre zarı ve beyindeki miyelinin yapısına girer, bazı hormonların ve safra asitlerinin öncüsüdür, derimizde güneş ışınlarının etkisi ile kemik oluşumu için elzem bir besin ögesi olan D vitaminine dönüşebilir.
Ancak, kandaki düzeyi yükseldiğinde kalp hastalıklarına zemin hazırlar.
Koroner kalp hastalıklarından ve dolayısıyla aterosklerozdan (damar tıkanıklığından) korunma süreci çocuklukta başlar.
Unutulmamalıdır ki, kan kolesterol düzeyi %10 azaltıldığında Koroner Kalp Hastalığı riski %30 oranında düşebilir.
Bunun için;
-Vücut ağırlığınız yüksek ise mutlaka ideal ağırlığınıza ulaşmaya çalışınız. Diğer bir deyişle, obeziteden kurtulunuz.
-Süt ve süt ürünlerinden az yağlı veya yarım yağlı olanlarını tercih ediniz.
-Tam yağlı süt ve süt ürünlerini, krema ve kremalı tatlıları, kremadan yapılmış dondurmaları, kahve kremasını tüketmeyiniz.
-Et grubundan en iyi seçimler balıklar, su ürünleri, tavuk, hindi ve diğer kanatlı hayvanların derisiz beyaz etidir. Kırmızı et tüketileceği zaman ise, hayvanın sırt bölgesinden alınan ve görünür yağı ayrılabilen etler daha az yağlıdır.
-Günlük yoğurt değişiminizden bir tanesini bitkisel stanol içeren yoğurtlardan ediniz. Çünkü, bitkisel stanoller ve steroller, yapısal olarak kolesterole benzerler ve bitkisel besinlerde doğal olarak bulunurlar. Bu maddelerin, ince bağırsaklarda hem diyetle alınan hem de vücut tarafından sentezlenen kolesterolün emilimini azalttığı saptanmıştır. Bitkisel stanollere ilişkin günlük alım önerisi 1-4 g/gün’dür.
-Günlük beslenmenizde posa alımına dikkat ediniz. Bu nedenle, meyve ve sebzeleri akan su altında iyice yıkadıktan sonra kabuklu olarak tüketiniz. Tahıl grubundan tam tahıllı olanları tercih ediniz.
-Tahıl grubundan en iyi seçim tam tahıl unundan yapılmış ekmek, çavdar ekmeği, yulaf ekmeği, bulgur pilavı, zeytinyağlı kurubaklagiller, yulaf ezmesi, bulgur-sebze veya kurubaklagil-sebze karışımı yemeklerdir.
-Her gün kahvaltıda 1-2 adet ceviz tüketiniz.
-Yağlı et ve et ürünlerini, kızartılmış et ve et ürünlerini, tavuk ve diğer kanatlı hayvanların derilerini, sucuk, salam, sosis gibi katkı maddesi içeren et ürünlerini tüketmeyiniz.
-Kalp hastalıklarından korunmada yardımcı besinler; üzüm (içerdiği flavonoidler nedeniyle), soğan (içerdiği kuarsetin ve fruktooligosakkaritler nedeniyle), pırasa, elma, lahana, kuşkonmaz (içerdikleri kuarsetin nedeniyler), sarımsak (içerdiği diallil sülfür nedeniyle), enginar, yer elması, soğan, muz (içerdikleri fruktooligosakkaritler nedeniyle), yulaflı ürünler (içerdikleri beta glukan nedeniyle), taze demlenmiş açık çay (içerdiği polifenoller nedeniyle), yağlı balıklar (içerdikleri omega-3 yağ asitleri nedeniyle), ceviz, fındık gibi yağlı tohumlar (içerdikleri tekli veya çoklu doymamış yağ asitleri ve E vitamini nedeniyle).
-Yağ grubundan en iyi seçimler zeytinyağı ve bitkisel sıvı yağlardır.
-Tereyağı, içyağı, kuyruk yağı, şekerli fındık ve fıstık ezmelerini tüketmeyiniz.
-Yağ ve şeker içeren her türlü unlu mamülleri, bisküvileri, krakerleri tüketmeyiniz.
-Tereyağı eklenmiş tatlıları ve şerbetli tatlıları tüketmeyiniz.
-Pişirme yöntemlerinden ızgara, haşlama veya fırında pişirmeyi tercih ediniz.
-Fiziksel aktiviteyi hayatınıza entegre ediniz. Önemini küçümsemeyiniz. Hedefiniz haftada toplam 280 dakika egzersiz yapmak olmalıdır.
-Alkollü içecek tüketme alışkanlığınız varsa, alkol alımınızı günlük 28 g’la sınırlandırınız (200 cc şarap, 500-700 cc bira, 60 cc rakı, viski gibi sert içkiler).
Dyt. Damla Şenol